Coraz więcej osób prywatnych ogłasza swoją upadłość – od początku do połowy tego roku uczyniło to już 456 osób i większość z nich pochodzi z województwa mazowieckiego. Do końca roku liczba upadłych może sięgnąć około tysiąca. Po pół roku funkcjonowania nowej ustawy o upadłości konsumenckiej swoją upadłość ogłosiło sześć razy więcej osób niż podczas pięciu ubiegłych lat, gdy obowiązywały poprzednie przepisy.
Częściej swoje bankructwo ogłaszały kobiety, a średnia ich wieku wynosiła 48 lat. Najmłodszą bankrutką jest 22- latka, a najstarszym 79-latek. Biuro Informacji kredytowej wraz z Biurem Informacji Gospodarczej Infomonitor S.A. przeanalizowało 253 wniosków o upadłość konsumencką i zauważono, że 34 osoby wnioskujące o upadłość nie posiadały żadnych zobowiązań wobec banków w Polsce, a kolejne 49 miało kredyty, których wartości nie przekraczały 20 tysięcy złotych. W ich przypadku ogłoszenie upadłości było podyktowane problemami finansowymi za granicą. Kolejne 219 osób miało natomiast zadłużenie w bankach w Polsce, które łącznie osiągnęło prawie 36 milionów złotych. Średnia kwota zadłużenia każdego z upadłych wyniosła niecałe 164 tysiące złotych, a średni czas opóźnienia w spłatach rat wyniósł 700 dni. Rekordziści mają do oddania miliony, a najdłuższy czas braku spłaty to 4285 dni. Spośród 360 upadłości, aż 109 osób upadłych pochodzi z województwa mazowieckiego, na drugim miejscu uplasowali się ślązacy, którzy ogłosili upadłość jednie 36 razy. Co prawda, na Śląsku mieszka zdecydowana większa ilość dłużników, ale najwyraźniej to na Mazowszu wiedza o przepisach prawa jest większa i dłużnicy znacznie częściej korzystają z możliwości, jakie im oferują.
Upadłość konsumencka nie jest sposobem na pozbycie się wszystkich problemów finansowych
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie jest jednak lekiem na całe zło i sposobem na rozwiązanie wszystkich swoich problemów finansowych. Dłużnik oprócz zadłużenia pozbywa się również niemal wszystkiego co ma pozostając w najlepszym wypadku z kwotą na wynajęcie mieszkania na okres od roku do dwóch lat lub ewentualnie pozostając w swojej nieruchomości, ale jedynie pod warunkiem zgody ze strony swoich wierzycieli. Upadłość nie pomoże uniknąć płacenia alimentów, rent odszkodowawczych, sądowych grzywien, obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę. Przepisy utrudniają wyzbycie się swojego majątku przed ogłoszeniem upadłości, ponieważ pozwalają sądom na prześwietlenie historii dłużnika w urzędach skarbowych z ostatnich pięciu lat. Również wtedy, gdy osoba wnioskująca o upadłość jest wspólnikiem spółek handlowych lub w ciągu ostatnich 10 lat sprawowała funkcję członka organu spółek handlowych i jeśli wobec tych spółek ogłoszono upadłość, to nie może wnosić o upadłość konsumencką.
Nieprawidłowo przygotowany wniosek
Wniosek o upadłość konsumencką, który nie posiada właściwych podstaw będzie oddalony przez sąd. Postępowanie może zostać umorzone również wówczas gdy dłużnik nie wskaże syndykowi majątku lub niezbędnych dokumentów. W czasie wypełniania planu spłaty, który może trwać do 36 miesięcy, upadły nie może zarządzać swobodnie swoim majątkiem, to znaczy zaciągać pożyczek i wyprzedawać go, jeśli mogłoby to zagrozić zatwierdzonemu przez sąd planowi spłaty wierzycieli. Takie działania muszą otrzymać zgodę sądu. Wniosek o upadłość konsumencką należy prawidłowo sporządzić, ponieważ możliwość ponownego zgłoszenia pojawia się dopiero za 10 lat. Taki wniosek będzie przez sąd oddalony, jeśli w dziesięcioletnim okresie przed jego złożeniem było prowadzone wobec dłużnika postępowanie upadłościowe zakończone umorzeniem zobowiązań w części lub w całości oraz wówczas gdy postępowanie upadłościowe zostało umorzone z przyczyn innych niż wniosek upadłego.
Nowe przepisy korzystne dla wnioskujących o upadłość
Korzyścią dla wnioskujących o ogłoszenie upadłości jest pokrycie kosztów postępowania przez skarb państwa, który wydane w ten sposób pieniądze może potem odebrać z majątku upadłego. Wcześniejsze przepisy na to nie pozwalały. Na mocy poprzedniej ustawy to na dłużniku spoczywał obowiązek wykazania nadzwyczajnych okoliczności, które skłoniły go do wnioskowania o upadłość. Obecnie to sąd analizuje, czy bankructwo powstało na skutek zaniedbań dłużnika lub jego umyślnych działań. Nowe przepisy pozwalają również sądom w wyjątkowych okolicznościach ogłosić upadłość osoby, która zadłużyła się ponad swoje możliwości w wyniku swojej niewiedzy. Sąd może ogłosić upadłość osoby, której wiek lub stan zdrowia nie pozwala na płacenie zobowiązań. Aktualnie można ogłosić upadłość mając jednego wierzyciela, czego na mocy wcześniejszych przepisów nie można było zrobić. Kolejną korzyścią dla upadłego jest skrócenie z 5 do 3 lat okresu planu spłaty wobec swoich wierzycieli. Jest to okres maksymalny poprzedzający umorzenie wszystkich zobowiązań. Podczas obowiązywania poprzedniej ustawy na 1875 wniosków o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jedynie w 36 przypadkach sąd ogłosił bankructwo. Przyczyną oddalenia pozostałych wniosków były braki formalne lub brak pieniędzy na na pokrycie kosztów postępowania.
Paulina Milka