Jeśli nasz partner biznesowy nie płaci nam za otrzymany towar lub wykonaną usługę, kierujemy sprawę do windykacji. Jeśli jednak dłużnik nie zamierza zapłacić należnych nam pieniędzy na etapie polubownym, przekazujemy sprawę na drogę postępowania sądowego, a po otrzymaniu tytułu wykonawczego i jego uprawomocnieniu, na drogę egzekucji. I tutaj możemy napotkać pewne trudności, jeśli prawidłowo nie przygotujemy się do dobrej współpracy z komornikiem.
Niektórzy wierzyciele są niezadowoleni z działań komorników, kiedy sprawa ich dłużnika trafi na etap egzekucyjny. Narzekają na ich powolność i niską skuteczność, ale nie zawsze pamiętają, że w dużej mierze szansa na odzyskanie pieniędzy zależy od działań wierzycieli, czyli od ich wiedzy na temat dłużnika. Przede wszystkim powinny być to informacje, jaką dłużnik prowadzi działalność, jakimi dysponuje maszynami i urządzeniami, ile i gdzie posiada oddziałów, gdzie i komu sprzedaje swój towar lub usługi, jakie posiada samochody i nieruchomości, w którym banku posiada rachunek i czy posiada udziały w jakiejś spółce. Często wierzycielowi z racji dłuższej współpracy z dłużnikiem część tych informacji jest znana.
Dlatego trzeba pamiętać, by przy zawieraniu transakcji z kontrahentami starać się uzyskać jak najwięcej danych na ich temat, które można będzie wykorzystać w przypadku, gdyby okazali się niewypłacalni. Wiedza na temat składników majątku ewentualnego dłużnika bardzo przyspieszy późniejsze działania komornika i wpłynie na wysokość kwot, jakie będziemy otrzymywać w trakcie egzekucji. Wierzyciele zapominają, że to oni są motorem działań komornika, który jest zmuszony działać, tak jak chce tego wierzyciel i sam z siebie nie może wykazywać żadnej inicjatywy. To od wierzyciela zależy jakie komornik podejmie czynności. Wierzyciel powinien również pamiętać, że wskazany przez niego sposób egzekucji wiąże komornika i nie pozwala mu na prowadzenie egzekucji w inny możliwy sposób, dlatego powinien we wniosku wskazać wszystkie znane mu sposoby egzekucji.
Ponieważ wszczęcie postępowania egzekucyjnego poprzedza dochodzenie wierzytelności przed sądem, należy już wtedy zbierać informacje o dłużniku, które przydadzą się w dalszym postępowaniu. Niestety do części zbiorów i baz danych o dłużniku wierzyciel nie ma dostępu. Dotyczy to np. baz danych ZUS i Urzędów Skarbowych, dzięki którym możliwe jest ustalenie miejsca pracy dłużnika, przysługujących mu świadczeń emerytalno-rentowych, miejsc prowadzonej działalności itp. W tych przypadkach wierzyciel ma dostęp do tych danych jedynie za pośrednictwem komornika. Trzeba jednak zadbać o to, aby komornik wystąpił z odpowiednim zapytaniem do tych urzędów.
Oczywiście zdarza się, że to komornik wie o dłużniku więcej od wierzyciela na podstawie wcześniej prowadzonych egzekucji, i może poinformować o swoich ustaleniach i oczekiwać stosownych wniosków. Ale wcale nie ma takiego obowiązku, jeżeli wcześniej to wierzyciel nie wystąpi o udzielenie w trybie art. 7601 kodeksu postępowania cywilnego informacji, czy prowadzone już jest postępowanie egzekucyjne przeciwko jego dłużnikowi i jakie są sposoby egzekucji.
Mimo że jak wspominałam do tej pory, obowiązek wskazania składników majątkowych dłużnika spoczywa na wierzycielu, to jednak przepis art. 7971 k.p.c. stwarza możliwość zlecenia komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika. Dzieje się tak za dodatkową opłatą. Ponieważ komornik i tak nie ma uprawnień do przymuszenia dłużnika, aby ten ujawnił mu cały majątek, często bezpieczniejszą i tańszą metodą okazuje się tzw. postępowanie wyjawieniowe skierowane do majątku dłużnika. Może zostać one uruchomione przed sądem rejonowym wyłącznie z wniosku wierzyciela, nie komornika. Wniosek taki może zostać skierowany zarówno przed , w trakcie, jak i po zakończeniu egzekucji komorniczej.
Wierzyciel ma prawo wyboru komornika. Nie musi wcale składać wniosku egzekucyjnego do komornika właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę dłużnika. AIF Kancelaria na przestrzeni lat wypracowała skuteczne metody współpracy z komornikami, które zapewniają szybką i sprawną wymianę informacji, ale należy pamiętać, że to wiedza pozyskana na temat dłużnika jest czynnikiem decydującym.
Paulina Milka